Mụn nội tiết tố là gì và cách điều trị?

1. Mụn nội tiết tố là gì?

Mụn nội tiết là loại mụn liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể mỗi người và thường được gọi là mụn trứng cá. Mụn nội tiết có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là ở tuổi dậy thì, đặc biệt là ở phụ nữ. Ngoài ra, mụn nội tiết tố thường xuất hiện trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc thời kỳ mãn kinh của phụ nữ.

Người ta ước tính trên toàn thế giới có khoảng 50% phụ nữ trong độ tuổi từ 20 - 29 bị mụn do nội tiết tố. Có nhiều ý kiến ​​khác nhau về mụn do nội tiết tố nhưng mất cân bằng nội tiết tố là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng này.

2. Một số đặc điểm của mụn do nội tiết tố

Trong suốt giai đoạn dậy thì, mụn do rối loạn nội tiết tố thường xuất hiện ở vùng chữ T trên khuôn mặt (gồm vùng trán, sống mũi, 2 bên mũi và cằm). Mụn ở người trưởng thành lại thường xuất hiện ở phần dưới khuôn mặt, bao gồm mụn nội tiết ở cằm và xung quanh hàm. Ở một số người, mụn do nội tiết thường xuất hiện nhiều ở vùng má.

Với một số người, mụn nội tiết có thể hình thành với nhiều dạng như mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn mủ, mụn bọc…

2.1 Dấu hiệu nhận biết mụn nội tiết

Làm sao để biết mình bị mụn nội tiết? Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết mụn nội tiết:

• Mụn xuất hiện tập trung ở vùng cằm, xương hàm: Khi bạn thấy nhiều mụn nang, mụn bọc ở phần dưới khuôn mặt, đặc biệt là mụn bọc ở cằm và xương hàm, đó là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị mụn nội tiết.

• Nổi nhiều u nang lớn, mụn bọc, mụn mủ: Mụn nội tiết thường xuất hiện dưới dạng các mụn u nang lớn và sâu, xuất hiện tại cùng một vị trí và tái phát nhiều lần. Chúng thường gây viêm nhiều và sưng tấy đỏ. Do tính chất viêm nặng, để xử lý hiệu quả mụn nội tiết, cần sự tư vấn của bác sĩ da liễu.

• Mụn tái phát mỗi tháng một lần, mụn mọc cùng một vị trí: Mụn nội tiết có xu hướng tái phát mỗi tháng 1 lần, tương tự với chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ. Ngay cả ở những phụ nữ tiền mãn kinh, mụn nội tiết vẫn có thể xuất hiện theo tần suất này. Bên cạnh đó, nếu bạn nhận thấy mụn thường nổi nhiều ở cùng một vị trí trên khuôn mặt thì đó có thể là mụn nội tiết.

• Mụn kéo dài dai dẳng: Mụn nội tiết có thể xuất hiện dày đặc. Dù bạn có chăm sóc da đúng cách, tuân thủ một chế độ lành mạnh và lưu ý đến tần suất, nhưng mụn vẫn không ngừng tái phát. Điều này cho thấy rằng loại mụn bạn đang gặp chính là mụn nội tiết.

• Mụn thường xuất hiện khi stress: Căng thẳng kéo dài có thể gây ra mụn nội tiết. Hormone cortisol, một hormone liên quan đến căng thẳng thần kinh, có thể ảnh hưởng đến quá trình nội tiết của cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành mụn nội tiết. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi bạn thấy một số nốt mụn xuất hiện trong những lúc bạn đang trải qua tình trạng căng thẳng.

2.2 Nguyên nhân thay đổi nội tiết tố trong cơ thể có thể là do:

- Thời kỳ hành kinh

- Hội chứng đa nang buồng trứng

- Thời kỳ mãn kinh

- Sự gia tăng quá mức lượng tiết tố androgen (nội tiết tố kích thích sự tăng tiết bã nhờn)

Nếu bạn đang nổi mụn, tình trạng rối loạn nội tiết tố cũng khiến mụn nghiêm trọng hơn vì nó gây nên những vấn đề như:

- Viêm da

- Tăng tiết bã nhờn

- Bít tắc lỗ chân lông

- Sản sinh vi khuẩn gây mụn.

3. Điều trị mụn nội tiết

Một số trường hợp mụn nội tiết chưa quá phức tạp và chưa bị viêm nặng, các bạn có thể tham khảo các sản phẩm thuần tự nhiên như viên uống thảo dược trị mụn Codobye. Ngoài việc đào thải độc tố tích tụ lâu ngày, hoạt huyết, mát gan… Codobye còn giúp cân bằng lại nội tiết trong cơ thể mà không để lại tác dụng phụ, đồng thời giúp da cải thiện sau 2 tháng sử dụng.

Còn đối với mụn nội tiết nặng không thể điều trị đơn thuần bằng thuốc bôi và sữa rửa mặt, mà cần điều trị bằng thuốc giúp cân bằng/điều hòa nồng độ hormone. Một số biện pháp điều trị mụn nội tiết có thể kể đến như: 

• Thuốc tránh thai đường uống: hiệu quả trong điều trị mụn nội tiết do có chứa ethinyl estradiol cùng với drospirenone, norgestimate và norethindrone. Bốn loại chất này có khả năng cân bằng nồng độ hormone trong cơ thể, giúp giảm tình trạng mụn nội tiết trong chu kỳ kinh nguyệt. Các đối tượng sau đây cần tránh dùng thuốc tránh thai đường uống: người có tiền sử ung thư vú, đau tim hoặc đột quỵ, rối loạn đông máu, tăng huyết áp không kiểm soát, xuất huyết âm đạo bất thường.

• Thuốc kháng androgen: hoạt động dựa trên cơ chế giảm nội tiết tố nam androgen. Androgen là hormone tự nhiên có ở nam và nữ. Tuy nhiên, khi hàm lượng androgen quá cao có thể gây ra một số vấn đề về mụn trứng cá. Aldactone mặc dù được sử dụng để điều trị tăng huyết áp nhưng cũng làm giảm androgen. Nói cách khác, aldactone có thể ngăn cơ thể sản xuất nhiều androgen và giúp ổn định nồng độ hormone.

• Retinoids cream/gel: Trường hợp mụn nội tiết nhẹ, có thể cân nhắc sử dụng một số loại thuốc bôi ngoài da có chứa retinoids. Retinoids có nguồn gốc từ vitamin A, chứa nhiều trong những loại kem, gel,… và được bán ở các nhà thuốc. Lưu ý, khi sử dụng các loại thuốc có chứa retinoids cần thoa kem chống nắng đều đặn.

Mỗi tình trạng da sẽ có một phác đồ điều trị mụn riêng biệt. Chúng ta không tự ý mua thuốc chữa mụn nội tiết khi chưa thăm khám và tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu – thẩm mỹ da và bác sĩ nội tiết.

Những trường hợp bị mụn nội tiết nặng, dai dẳng, gây tổn thương lớn trên da, sử dụng công nghệ cao là lựa chọn hàng đầu cho những ai cần khắc phục tình trạng này nhanh chóng. Các công nghệ như laser CO2 vi điểm, oxy jet, ánh sáng IPL, điện di… được áp dụng phổ biến và thu được những kết quả khá tốt. Tuy nhiên, khi áp dụng phương pháp này cần lựa chọn các cơ sở chuyên khoa da liễu uy tín để đảm bảo quá trình được diễn ra thuận lợi, an toàn, đồng thời có chế độ chăm sóc, cẩn thận sau trị liệu để da nhanh chóng phục hồi.